Á Hvanneyri í Borgarfirði átti að velja lóð fyrir tvær byggingar, aðra fyrir rannsóknarstofu bændaskólans og hina fyrir bútæknideild Rannsóknastofnunar landbúnaðarins. Ríkið á jörðina. Landbúnaðarráðuneytið bað skólastjóra, staðarhaldarann, að benda á heppilegar lóðir. Ýmsar skoðanir voru um staðarval. Staðarbúar þurftu að taka tillit til starfsemi bændaskólans og bútæknideildar og meta áhrif staðarvals á vélaumferð og aðra umferð á íbúðarhúsasvæðum.

Skólastjóri taldi víst, að ýmsum mundi líka það illa, sem hann legði til, hvað sem það yrði, en hann vildi komast vel af við staðarmenn. Hann tók það ráð sem formaður byggingarnefndar staðarins að bera málið undir íbúa Hvanneyrar. En hvernig mátti bera málið undir almenning, fyrst ýmislegt kom til greina? Auðvitað mátti leggja fram það, sem byggingarnefnd kynni að koma sér saman um, en málið var það, að sá kostur myndi ekki aðeins vekja óánægju sumra, hver sem hann yrði, heldur gæti meirihlutinn reynst andvígur honum. Sá meirihluti mundi næsta víst aðeins sameinast um andstöðuna, en vera sundraður um það, sem ætti að verða. Úrræðið var að leita afstöðu íbúanna með raðvali. Lagðir voru fram 12 kostir, og gafst hverjum íbúa kostur á að matsraða þeim. Athugun á matsröðum þeirra staðreyndi ætlun skólastjóra um það, hversu sundurleit sjónarmiðin væru.

Niðurstaða raðvalsins var lögð til grundvallar samkomulagsþreifinga í byggingarnefnd og meðal starfsmanna á rannsóknarstofunni og á bútæknideild. Ákvörðunin varð reyndar önnur samsetning lóða en var meðal kostanna 12, en það voru málalok, sem allir létu sér vel líka. Og það hefði ekki getað gerst öðru vísi en með raðvali, sem veitti vitneskju til grundvallar samkomulagsþreifingum og skilningi, um það var skólastjóri sannfærður.

Nánar um þetta hér.

Lýðræði með raðvali og sjóðvali 2003